14 marca 2021
„Podziwu godna liczba Pi
trzy koma jeden cztery jeden.
Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowe,
pięć dziewięć dwa ponieważ nigdy się nie kończy.
Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem
osiem dziewięć obliczeniem
siedem dziewięć wyobraźnią,
a nawet trzy dwa trzy osiem żartem, czyli porównaniem
cztery sześć do czegokolwiek
dwa sześć cztery trzy na świecie […]”.
Wisława Szymborska Liczba Pi (fragment)
Fascynująca, nieskończona i oryginalna na tyle, żeby stać się tematem wierszy – taka właśnie jest liczba pi.
W niedzielę, 14 marca obchodzony był Międzynarodowy Dzień Liczby Pi.
Dlaczego ?
Datę 14 marca w notacji amerykańskiej zapisuje się jako 3.14, co kojarzy się z przybliżeniem tej stałej matematycznej. Wiele amerykańskich szkół obchodzi wtedy święto matematyki tzw. Pi Day. Od 1988 roku jest to oficjalne święto w San Francisco, uznane zostało (niewiążącą) uchwałą Izby Reprezentantów amerykańskiego Kongresu. Warto przypomnieć, że dzień ten jest jednocześnie rocznicą urodzin Wacława Sierpińskiego i Alberta Einsteina.
Czy wiedzieliście, że nigdy nie poznamy dokładnej wartości Pi? Jest ona niewymierna. Jej wartości ułamkowej nie można zapisać przy pomocy skończonej liczby cyfr. Mówiąc inaczej, nie da się jej zapisać jako ilorazu dwóch liczb całkowitych. Co ciekawe, udowodniono to dopiero w XVIII wieku.
Ile cyfr po przecinku warto zapamiętać przy dokonywaniu ważnych obliczeń, w których pomyłka może być tragiczna w skutkach?
NASA podaje, że przy przeprowadzaniu badań używają czasami nawet tylko kilkunastu cyfr rozwinięcia liczy Pi, by dokonywać obliczenia potrzebne do realizacji projektów związanych z Międzynarodową Stacją Kosmiczną oraz pojazdami kosmicznymi.
Komitet CODATA wykorzystuje natomiast znajomość Pi do 32 cyfr po przecinku.
Z liczbą π związane jest nierozwiązywalne zagadnienie o nazwie kwadratura koła. Polega ono na (niemożliwym w praktyce) wykreśleniu kwadratu o tej samej powierzchni co koło. W 1897 roku lekarz z Indiany o nazwisku Edward J. Goodwin stwierdził że dokonał kwadratury koła. Był jednak mały szkopuł; z wykreślonych przez niego figur wynikało, że pi wynosi 3,2.
W 2018 roku w Warszawie został pobity rekord na najdłuższe rozwinięcie liczby Pi. 627 dzieci ze szkół podstawowych, nauczycieli oraz wolontariuszy zebrało się na bulwarach wiślanych, każda z nich trzymała tabliczkę z kolejną cyfrą, którą po przecinku na najbardziej sławna stała matematyczna.
Z tej okazji zapraszamy naszych uczniów do udziału w Ogólnopolskim Konkursie
KONKURS NA PI-PLAKAT 2021
Koło Miłośników Gier Logicznych – Studenckie Koło Naukowe Wydziału Informatyki: Politechniki Białostockiej, Oddział Białostocki Polskiego Towarzystwa Matematycznego oraz Oddział Białostocki Polskiego Towarzystwa Informatycznego ogłaszają konkurs na Pi-plakat, czyli plakat związany z Międzynarodowym Dniem Matematyki i jednocześnie Świętem Liczby Pi, 14 marca.
Szczegóły I regulamin konkursu w załącznikach.
Zapraszamy też na stronę GWO : www.liczbapi.gwo.pl
Karolina Pyrek
